Tüketiciler tarafından ilk etapta oldukça önemsenen garanti belgesinin kapsamı, süresi ve geçerliliği her geçen gün artan ve farklılaşan tüketim alışkanlıkları ile değişime uğramaktadır. Bununla birlikte garanti belgesi noktasında hassas olan kullanıcıların bir çoğu öncelikli olarak ürün için garanti şartlarını önemsemektedir. Peki ya garanti şartları, tüketici hakları nelerdir?
Garanti Şartları
Garanti şartları, üretici veya satıcı tarafından sağlanan garanti belgesinin kapsamı ve detaylandırılması olarak düşünülebilir. Satıcı veya üretici tarafından sağlanan garanti süresinden, ürün için spesifik noktaya kadar bir çok detaya değinilebilir. Bu detaylandırma işlemi ile tüketicilerin garanti sürecinden hangi durumlarda yararlanacağı veya yararlanamayacağı belirtilebilmektedir. Ayrıca garanti şartları sayesinde her iki tarafında bilgilendirilme işlemi sağlanabilir.
Garanti şartları içerisinde belirtilen bazı noktalara örnek olarak ise aşağıdaki ifadeler kullanılabilir:
- Garanti süresi, malın teslim tarihinden itibaren başlar ve 2 yıllık bir dönemi kapsar.
- Malın bütün parçaları dahil olmak üzere nihai ürün bütün olarak firmamızın garantisi kapsamındadır.
- Garanti süresi içerisinde olan ve garanti kapsamında bir soruna sahip olup, işleme ihtiyaç duyan mal için; malzeme, işçilik veya montaj noktasında tüketiciden herhangi bir ücret talep edilmeden tamir gerçekleştirilir.
- Garanti süreci, belgesi veya kapsamı ile ilgili olan şikayet ve itirazlarınızı, tüketici mahkemelerine ve tüketici hakem heyetlerine yapabilirsiniz.
Tüketici Hakları
İlk olarak tüketici nedir sorusuna cevap vermek gerekirse; tüketici, bir mal veya hizmeti satın alarak kullanan, tüketen gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanabilir. Tam bu tanımlama ile ticari amaçla mal satın alımı gerçekleştirenleri direkt olarak tüketici sınıfına koymak mümkün değildir. Örneğin şirketler, ticari iş yaptıkları için kural bazında tüketici değildirler. Fakat nihai kullanım amacıyla büroya, ofise veya çalışana alınan mal noktasında şirketlerde tüketici olarak değerlendirilebilirler.
Tüketici hakları ise felsefi anlamda ilk doğduğu günden, son gününe kadar tüketici olan insanın; çıkarlarını korumaya yönelik oluşturulan bir dizi haklar olarak tanımlandırılabilir. Bununla birlikte bu haklar sayesinde hem tüketicilerin hem de üretici veya satıcıların hakları netleştirilebilmektedir.
Ülkemizde tüketici hakları 6502 sayılı Kanun kapsamında satıcıların uymakla yükümlü olduğu kurallar ile birlikte açıklanmaktadır. “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” başlıklı kanunun detaylarına ise buradan ulaşabilirsiniz.
Tüketici hakları noktasında; Birleşmiş Milletler Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesine göre 9 tane temel ve evrensel tüketici hakkı mevcuttur. Bu bildirgeye Türkiye de taraf olarak katılmaktadır.
Evrensel Tüketici Hakları
- Sağlık ve Güvenlik Hakkı
- Bilgi Edinme Hakkı
- Eğitilme Hakkı
- Zararların Giderilmesi Hakkı
- Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı
- Seçme Hakkı
- Temsil Edilme
- Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı
Sonuç olarak garanti şartları ve tüketici hakları, hem tüketici hem de üretici veya satıcı için oldukça önemli bir konuma sahiptir. Sahip olduğu garanti belgesine ilişkin şartları, kendi hakları ile kıyaslayabilme yetisi tüketici için; sunduğu garanti şartlarını tüketici haklarına yönelik geliştirme yetisi ise üretici veya satıcı için dikkat edilmesi gereken bir süreçtir. Bu sürecin kolaylaştırılması ile her iki tarafında kazanımlarının artacağı bir çok görüş tarafından desteklenebilmektedir.
